Dagboek 5 – 13 december 2013

Volgende week wordt onze internationale veiling gehouden. Deze keer een heel bijzondere. Vooral schilderijen uit voormalig Nederlands Indië en Chinees porselein zijn sterk vertegenwoordigd. Het zijn dan ook onze specialiteiten. Jaren geleden was ik al blij als een veiling 300.000 euro opbracht. Nu zijn er drie schilderijen die dat misschien per stuk al op kunnen brengen! Best spannend.

Vandaag de eerste kijkdag en ook is er storm, naar verwachting vooral in het noorden. Ik verwacht dan ook minder bezoekers vandaag. Op zich geen ramp. Het aantal aanvragen via internet is enorm, en ook die moeten behandeld worden. Voor de zekerheid houd ik maandag een extra kijkdag. Ondanks het slechte weer staat er bij het openen van de deuren al iemand uit Groningen op de stoep.

Veel verzoeken voor telefonisch bieden in het Chinees. Gelukkig heb ik voor de veilingmiddag een aantal Chinese krachten kunnen regelen.

Verder maak je op deze dagen vanalles mee: een klant beweert dat een miniatuurkanon waarschijnlijk is geladen en iemand wil wel bieden, maar zich niet legitimeren. Dat gaat dus niet. Bij het afsluiten van het pand hoor ik dixielandmuziek! Een violist probeert nog een viool uit die geveild gaat worden.

Slecht nieuws! Een belangrijke klant krijgt geen visum. Alles was al geboekt: vlucht, hotel, etc. en nu dit. Voor ons betekent dit veel extra werk. In plaats van dat ze de schilderijen zelf beoordeelt, moeten wij dat nu voor haar doen. Ook moeten we nu een telefoonlijn voor haar reserveren en veel rapporten en foto’s worden verstuurd. Gelukkig ligt het meeste daarvan al klaar.

Mijn rechterhand Monica heeft een soort ‘toto’ opgesteld. Door veilinguitslagen te voorspellen, moet blijken wie de beste taxateur is. Zoals altijd niet alleen topstukken, maar ook dingen waarvan ik niet eens wist dat ze in de veiling zaten. Onze jongste taxateur, Robin Peters, had gisteren heel wat opmerkingen over de spelregels. Ik denk: we zien wel. Uit het roddelcircuit in Jakarta heb ik in ieder geval vernomen dat het schilderij van Hofker het heel goed doet. Ik noteer daarvoor 420.000 euro.

Diverse mensen vandaag gesproken die ook in Indonesië hebben gewoond of er zijn opgegroeid. Vaak hoor je: Als ik had geweten dat die kunst zoveel waard zou worden, dan had ik toen veel gekocht!’.

Als de kijkdag om vijf uur voorbij is, ga ik naar onze dependance op de Korendijk in Middelburg. Op zaterdag 14 december wordt daar de tweede veiling sinds de oprichting gehouden. Hier geen stukken van tonnen, maar goed betaalbare stukken. Er worden circa 750 kavels geveild. Ik help nog even een uur met de administratie.

Leuke kijkdag vandaag! Af en toe krioelt het echt van de mensen. Onder de bezoekers ook collega’s van veilinghuizen uit de Randstad. Ze feliciteren ons met de fraaie collectie, maar zijn toch ook wel erg benieuwd naar hoe we dit nu voor elkaar kregen. Ik laat natuurlijk niet te veel los.

Ook een aantal gerenommeerde handelaren komt kijken. De dag levert nog een wijze les op: onderschat je klanten nooit! ’s Middags komt er iemand uit de Randstad die ik al jaren ken, ook regelmatig wat koopt, maar tot op heden nog niet voor flinke bedragen. Hij vraagt naar de staat van het schilderij van Dooyewaard, pakt een formulier voor een schriftelijk bod en schrijft 29.000 euro, terwijl de richtprijs 15.000 tot 20.000 euro was! Hij zegt: ‘Als hij op 30.000 euro wordt afgehamerd, dan heb ik een etentje van je tegoed’. Ik ga daar natuurlijk mee akkoord.

Vandaag is echt een rustdag en ga ik ook naar de kerk. Het is goed om even afstand te nemen van de hectiek.

Rust is sowieso erg belangrijk gedurende een veilingweek. In het verleden was ik juist in zo’n week niet zo lekker of wat koortsig. Het is dan ook erg spannend en inspannend. Als het over de ‘puntjes op de i ‘ gaat, dan moet ik denken aan wat ik een tijdje geleden van nota bene Edgar Davids hoorde. Hij had het over het Pareto-principe: tachtig procent van je werk kan je in twintig procent van je tijd doen. Voor de laatste twintig procent (de puntjes op de i) heb je tachtig procent van je tijd nodig. Met die twintig procent hou ik me hele dagen mee bezig.

Zo heb ik een klant die één van de rijkste van Azië is, zeker top 10. Ze heeft echter een aantal akelige eigenschappen. Ze biedt heel hoog, maar daarna komt ze vaak met heel onredelijke eisen en dreigt dan niet te betalen als daar niet aan wordt voldaan. Ik heb het één keer meegemaakt, het geld uiteindelijk wel ontvangen, maar met onbetrouwbare mensen wil ik geen zaken doen. Wat te doen als ze ineens mee wil doen? Vooraf geld storten zal ze niet doen. Als ik haar weiger, hangt ze meerdere keren per dag krijsend aan de telefoon. Dat soort dingen. Ach, ik kom er altijd wel uit, maar toch: kost energie.

Vandaag was het een echte maandag. En dat betekent: druk! De telefoon staat roodgloeiend en aan e-mail komt maar geen eind. Niet alleen bij mij. Ook de taxateurs Robin Peters en Jeroen de Kuyper klagen dat ze zich nauwelijks tussen de bezoekers kunnen mengen. Ik heb bijna heel de dag geen tijd om bezoekers te woord te staan.

Vandaag veilen we ’s middags Aziatica, vooral Chinees porselein dat door VOC naar Nederland is verscheept. Daarnaast een grote collectie Yixing theepotjes. Deze zijn de laatste jaren erg in trek als ze uit de goede tijd zijn. 

Voor het telefonische bieden hebben we deze middag hulp van Danyan en Liuqing. Ze praten Chinees met de bieders. Die klanten zijn soms niet te houden. Zo komt het regelmatig voor dat de veilingmeester, Jeroen de Kuyper, bijvoorbeeld bij 500 euro is en dat de bieders ineens 1000 euro roepen of nog hoger.

Vooral de collectie Yixing brengt veel geld op. Topstuk is een theepot in bamboevorm die voor 36.000 euro wordt afgehamerd.

Dit is de dag waar we maanden naar uit hebben gekeken. ’s Middags veilen we schilderijen. We zijn al jaren gespecialiseerd in schilderijen uit voormalig Nederlands-Indië en dat is in het aanbod te zien: meer dan honderd schilderijen! Op het allerlaatste moment melden zich nog veel belangrijke bieders uit Azië. Jeroen de Kuyper zei al maanden geleden dat ik Indonesische kleren aan moest doen en een satékraam op de parkeerplaats moest zetten. De satékraam is er niet van gekomen, maar een batikshirt heb ik wel aan. Als ik me later op Omroep Zeeland terugzie, denk ik van mezelf: ‘Wat een mafkees!’

De eerste nummers van de veiling verlopen relatief rustig. Veel wordt verkocht, maar geen uitschieters. Dan komt na twintig nummers het eerste topstuk aan bod: Femmes au parasol van Le Mayeur de Merprès. Na lang bieden wordt het afgeslagen op 470.000 euro!

Een kwartier later zindert er echt een spanning door de zaal. Het bieden op het schilderij van Willem Gerard Hofker komt langzaam op gang. We beginnen bij 250.000 euro. Ik heb een steenrijke Indonesiër aan de telefoon. Hij zit in de auto en is op weg naar het vliegveld. De lijn kraakt en veel windgeruis. Soms denk ik dat hij biedt, maar dan zegt hij ‘No, I am talking to my driver’. Boven 400.000 euro gaat hij zich ineens roeren. Hij biedt stevig door. Als de tegenbieder uit Singapore 600.000 euro biedt, stopt hij. Luid applaus in de zaal! Dit is een enorme prijs voor dit schilderij, het wereldrecord is op een haar na gemist!

Vijftig kavels verder val ik echt bijna van mijn stoel van verbazing. Balinese danseres van Willem Dooyewaard had ik getaxeerd op 15.000 à 20.000 euro. Ik wist dat dat wat conservatief was, maar te hoog inzetten bij een veiling is doorgaans niet slim. In de Randstad is niet zo lang geleden een groter en in mijn ogen mooier werk met dezelfde voorstelling geveild voor € 36.000. Het bod van 29.000 euro dat ik zaterdag kreeg, vond ik een mooi bedrag. De veilingmeester begint bij 15.000 euro en ik denk: ‘Die man maakt een goede kans’.

Het loopt echter anders. De koper van de Hofker gaat door. Ze was een paar weken geleden overgevlogen en toen ik de Dooyewaard liet zien, zei ze: ‘Such a funny artist’. Ik denk echter dat ze dacht: ‘Die moet ik hebben!’. Een man met paardenstaart die ik uit Jakarta ken (we noemen hem hier de Indiaan) zit in de zaal en denkt hetzelfde. Uiteindelijk wordt het afgehamerd op het extreme bedrag van 220.000 euro! Dit heb ik werkelijk nog nooit meegemaakt op een veiling!

’s Avonds veilen we nog zilver en sieraden.

Mede door de ervaring met de Dooyewaard kan ik slecht slapen. Lex de Meester van de PZC zou langskomen voor een foto voor dit dagboek, maar ik zeg dat hij beter maar niet kan komen. Ik heb het gevoel er zo afgedraaid uit te zien, dat dat niet slim is. Hopelijk morgen beter.

Zoals ik al schreef: de dagen rond veilingen zijn slopend. In een ander beroep moet je op een dag misschien tien, twintig mensen tevreden stellen. Op veilingdagen zijn dat er bij ons honderden en in een veilingweek zelfs duizenden. Nu is een groot deel vriendelijk en beleefd, maar er is ook een deel dat echt alleen aan zichzelf denkt. We krijgen ook een hoop verzoeken die op zich niet kwaad bedoeld zijn, maar toch lastig zijn.

’s Middags belt de vrouw die het schilderij van Dooyewaard heeft ingebracht. Het schilderij stond bij haar al jaren zonder lijst in een kast. Ze had op onze website gekeken en bedankte me voor de mooie opbrengst. Omdat er volgens haar een nul te veel bij de uitslag stond, belde ze maar even, want dan kon ik het nog corrigeren. Ik zeg: ‘Inderdaad, mooie uitslag. Maar die 220.000 euro, die klopt!’. Daar moest ze even van bijkomen. ‘Ik kom u persoonlijk zoenen!’ riep ze. Dat ze in Zutpen woonde, was blijkbaar geen bezwaar. ‘Mijn jeugdtrauma wordt een jeugddroom. Ik heb het altijd een akelig schilderij gevonden.’

Leuk is ook dat Sotheby’s ons feliciteert. Morgen wordt een belangrijke biografie over Hofker gepresenteerd in Haarlem. De schrijvers zitten in de zaal en dringen er met klem op aan dat ik er bij moet zijn. Ik ben echter te moe en daarnaast is er zaterdag weer een veiling bij onze dependance. Jeroen de Kuyper zal ons in Haarlem vertegenwoordigen.

De eigenaar van de Yixing collectie belt. ‘Gefeliciteerd! Ik ben erg blij! Ik volg jullie al jaren en u ontwikkelt een haast on-Nederlandse stijl! Ik bedoel dat overigens positief.’

Ook een e-mail van de familie die het werk van Hofker liet veilen. ‘Jullie hebben de concurrentie versteld doen staan!’. Zowel Christies als Sotheby’s had dit schilderij namelijk willen veilen, maar de familie koos voor ons.

Door de drukte hebben we onze toto nog niet goed doorgenomen. Wie heeft gewonnen zal wel niet duidelijk worden, iedereen hanteert weer andere regels.

Al met al een bijzondere week met een aantal momenten die ik niet snel zal vergeten!

Naschrift: 

Op 23 december kreeg ik dit bericht en onderstaande kerstkaart!

“Dear Mijnheer de Visser, deze kaart gemaakt door mijn dochter wilde ik U niet onthouden! Het was goed Uw blog te lezen, zo konden we het een beetje begrijpen! Als kind vond ik het schilderij doodeng, maar mijn vader was er dol op, vandaar dat ik het braaf achterin de kast bewaarde. Nu ik zelf bejaard ben is het tijd voor opruimen! Verrassend!!!”