Voor onze internationale veiling van 11 en 12 december 2012 is een bijzondere zilveren theepot inbracht. Robin Peters heeft het stuk nader onderzocht en gaat tevens kort in op de geschiedenis van het theedrinken.
In een eerder nieuwsbericht kon u lezen dat Robin onze juwelenexpert is (erkend Diamond Grader). Ook op het gebied van zilver heeft hij overigens ruime expertise. Als zoon van een antiquair gespecialiseerd in zilver (zijn wieg stond zelfs ooit op één van Nederlands belangrijkste kunst- en antiekbeurzen) is hem dat met de paplepel ingegeven.
Het veilen van antiek zilver van hoge kwaliteit is overigens één van onze specialiteiten.
Zilveren theepot – Jan-Lucas Faydherbe, Mechelen
Deze theepot is gemaakt door Jan-Lucas Faydherbe in Mechelen, Belgïe, vermoedelijk in 1722. De octagonale vorm, de symmetrische florale motieven en de scroll-motieven zijn typische voorbeelden van de Lodewijk XIV stijl. Tevens heeft het een fraai vormgegeven adelaarskop en nek als tuit.
Zilver is zeer geschikt om als theepot te gebruiken omdat het warmte goed vasthoudt. Aangezien zilver eveneens goed warmte geleidt, zijn het handvat en de knop in hout uitgevoerd, omdat men anders de handen zou kunnen branden.
Mechels zilver uit deze periode is vrij zeldzaam. Jan-Lucas, zoon van Lucas Faydherbe (beroemd beeldhouwer en architect, leerjongen van Peter Paul Rubens) heeft enkele andere theepotten gemaakt van ongeveer hetzelfde model.
Geschiedenis theedrinken
Thee drinken is al een eeuwen, zo niet millennia lang gebruik. Thee word gemaakt van de bladeren van de Theeplant (Camellia Sinensis) die zijn oorsprong kent in Zuidoost-Azië.
 |
| Theeplant (Camellia Sinensis) |
Het duurde tot ca. 1610 voordat de Europeanen en de Nederlanders in aanraking kwamen met thee. De VOC importeerde het, in eerste instantie voornamelijk als curiositeit. Pas later in de 17e eeuw kwam thee in Europa steeds meer in trek waardoor de handel flink toenam. Doordat alles met schepen uit Azië moest komen, was thee (evenals exotische specerijen) erg duur. Vandaar dat in het begin alleen de gegoede burgerij en adel beschikking had over dit dure en luxe product.
 |
| Palissander- en vurenhouten theekistje met hierin drie zilveren flacons met parelrand, meesterteken: Jan Cornelis van Hemert, jaarletter: 1762, Middelburg, afm. 18,5 x 15 x 11,5 cm (L X B X D). Hamerprijs: € 24.000,- |
Voor de opslag van de theebladeren werd werden meestal theedozen gebruikt, die vaak op slot konden zodat het bedienend personeel niets van de kostbare thee kon stelen. De theedozen werden vaak in zilver of andere luxe materialen vervaardigd, om naast het überhaupt al hebben van thee, nog maar eens extra naar de gasten te pronken hoe welvarend ze wel niet waren.
Voor het schenken van de thee had men uiteraard de theepot. Ook dit was vaak een statusobject.
Uit China liet men theepotten (en ook theekopjes) van Chinees porselein importeren door de VOC. Zoals hierboven al naar voren kwam, werden er ook zilveren exemplaren gemaakt. Europeanen waren overigens tot 1709 niet in staat porselein te maken.
Speciale theepotten uit China zijn de zogenaamde Yixing theepotten. Hieronder wordt een uiterst zeldzaam exemplaar getoond dat we in december 2011 veilden voor maar liefst € 80.000.
Deze zijn niet zoals de meeste theepotten van porselein gemaakt, maar van rood gebakken aardewerk. Ze worden volgens het Chinese gebruik steeds maar voor één smaak thee gebruikt. Aardewerk is in tegenstelling tot porselein poreus, de binnenkant van de theepot zal dus steeds iets van de smaak in het aardewerk trekken wat, uiteindelijk als je steeds dezelfde smaak gebruikt resulteert in steeds sterkere en karaktervollere thee.
Op onze laatste veiling van juni 2012 hadden we overigens weer een bijzonder Yixing theepotje. Onderstaand stuk werd voor € 10.000 afgehamerd.
Voor meer informatie over bovenstaande zilveren theepot kunt u (indien gewenst onder het genot van een kopje thee) contact opnemen met Robin:
Robin Peters
