Graf Raden Saleh – Bogor, Indonesië

Bij mijn laatste bezoek aan Indonesië werd ik in Bogor uitgenodigd voor een lunch met zakenlieden. Eén van hem raadde me aan het graf van Raden Saleh (de Rembrandt van Indonesië) te bezoeken.
Een bijzondere ervaring, maar persoonlijk vind ik dat er een mooiere plaats gekozen had kunnen worden, bijv. bij de botanische tuin te Bogor (daar zijn meer graven uit die periode). Nu ligt het echt verborgen en voor toeristen op een vrij onaantrekkelijke plaats. Raden Saleh had echt beter verdiend.

Wie was Raden Saleh?

Raden Sarief Bastaman Saleh (Terboyo (bij Semarang), 1811 – Buitenzorg, 23 april 1880) was een Indische kunstschilder die vooral bekend is als Raden Saleh. Hij was waarschijnlijk de eerste Indische schilder die een Europese stijl hanteerde. Zijn stijl is vergelijkbaar met de 19e-eeuwse romantiek van Europese schilders uit dezelfde periode, maar hij schilderde meestal onderwerpen die te maken hadden met de cultuur en natuur van Nederlands-Indië.

Raden Saleh was de zoon van een Javaans edelman. Hij werd onderwezen in de schilderkunst door de Belgische schilder Antoine Payen (1792-1853). Payen haalde de regering van Nederlands-Indië over Raden Saleh met een beurs naar Nederland te sturen, waar hij een kunstenaarsopleiding kon volgen. Vanaf 1829 was hij een leerling van de Nederlandse schilders Cornelis Kruseman (1797-1857) en Andreas Schelfhout (1787-1870). Van Kruseman leerde hij portretten schilderen, van Schelfhout landschappen.

Raden Saleh – geveild bij Zeeuws Veilinghuis

Na zijn opleiding reisde hij langs Europese hoven waar hij voornamelijk opdrachten voor portretten kreeg. Als “Oosterse prins” was hij een curiositeit, wat waarschijnlijk aan zijn succes bijdroeg. Hij bezocht diverse Europese steden en reisde ook naar Noord-Afrika. In Den Haag liet een leeuwentemmer hem zijn leeuw bestuderen, een studie die hem later bij zijn waarheidsgetrouwe schilderijen van jachtpartijen en dierengevechten hielp. Vanaf 1839 bracht hij vijf jaar door aan het hof van de hertog van Saksen-Coburg en Gotha.

Veel van Raden Salehs werk werd tentoongesteld in het Rijksmuseum in Amsterdam. Bij een brand in het Nederlands koloniaal paviljoen in Parijs ging een aantal van zijn werken verloren.

In 1851 keerde Raden Saleh terug naar Indië, waar hij als conservator voor de koloniale regering werkte. Hij schilderde Javaanse landschappen en portretten van de Javaanse aristocratie. Na terugkomst van een tweede reis naar Europa stierf hij in 1880.