 |
| Cornelis Springer (1817-1891) ‘Gezicht op het weeshuis van Kampen’ gesigneerd en gedateerd 1862 paneel, afm. 30 x 41 cm € 40.000-50.000 |
Cornelis Springer schilderde in de beginperiode van zijn artistieke carrière voornamelijk gefantaseerde stadsgezichten. Hij ontdekte echter al snel dat topografisch accurate stadsgezichten veel beter in de markt lagen. Om die reden schakelde hij midden jaren 50 over op herkenbare stadsgezichten. Dit vereiste dat hij erop uit trok om ter plekke studies te maken. Aldus toerde Springer door ons land, waarbij zijn voorkeur uitging naar steden waar de glorie van de Gouden Eeuw nog tastbaar aanwezig was. Hij prefereerde rijk gedecoreerde, monumentale gevels, waarin zijn meesterlijke techniek het beste tot haar recht kwam.
Op een van deze reizen door Nederland kwam hij terecht in de oude Hanzestad Kampen. Hij arriveerde hier in oktober 1860 en maakte tijdens zijn verblijf een serie studieschetsen van onder meer het weeshuis aan de Vloeddijk. Springers studie van 4 oktober 1860 (Frans Walkate Archief, Kampen) geeft een accurate weergave van de toenmalige situatie. Op basis van deze schets maakte hij twee jaar later, in 1862, het olieverfschilderij dat nu in de veiling zit. Springer schilderde dit in zijn Amsterdamse atelier, waar hij de vrijheid nam de voorstelling te verfraaien. Zo werd de relatief simpele gevel van het weeshuis pgewaardeerd met twee fraaie trapgevels, waarmee het gebouw een meer voornamere uitstraling kreeg. Niet toevallig accentueert het zonlicht één van deze gevels. Ook de toegangspoort van het weeshuis werd op het schilderij imposanter weergegeven dan ze in werkelijkheid is.
Opvallend is dat Springer, de ‘mooi-weer’ schilder bij uitstek, in dit schilderij kiest voor onstuimig, buiig weer. Dit resulteert in fraaie effecten, waarbij dreigende luchten worden afgewisseld met plots doorbrekend zonlicht. Daarnaast hanteert Springer in dit schilderij een iets vrijere stijl, die hij vaker toepaste in de jaren 60, vooral in schilderijen op klein formaat.
Dit fraaie gezicht op het weeshuis aan de Vloeddijk behoort tot de meest interessante stukken die Springer van Kampen heeft gemaakt. Hij verkocht het schilderij op 30 mei 1862 voor 150 gulden aan G.J. Schouten (1815-1878). Deze Amsterdamse schilder-kunsthandelaar was een geregelde klant van Springer.
Arnold Ligthart
Arnold Ligthart is gastconservator van het Zuiderzeemuseum in Enkhuizen. Hij bereidt een nieuwe monografie voor over Cornelis Springer, die verschijnt bij de aanstaande expositie in het Zuiderzeemuseum. In dit boek is een apart hoofdstuk gewijd aan Springers verblijf in Kampen. Het Zuiderzeemuseum in Enkhuizen zou dit schilderij graag opnemen in de expositie ‘Door het oog van Springer’, die wordt gehouden van 12 december 2015 tot en met 27 maart 2016.
Provenance:
Direct van de kunstenaar verworven door G.J. Schouten, Amsterdam,
30 mei 1862 voor Dfl. 150
Veiling Mak van Waay, Amsterdam, 20 mei 1974, lot 102
Kunsthandel Richard Green, Londen
Particuliere collectie
Expositie:
Langs IJssel en Zuiderzee. Cornelis Springer en het Nederlandse stadsgezicht in de 19de eeuw, Stedelijk Museum Kampen, 30 juni – 10 september 2000, cat.no. 24
Literatuur:
Catalogus Langs IJssel en Zuiderzee. Cornelis Springer en het Nederlandse stadsgezicht in de 19de eeuw, Stedelijk Museum Kampen, 30 juni – 10 september 2000, pp. 34, 36, 50, cat.no. 24 (afgebeeld in kleur)
W. Laanstra, H.C. de Bruijn, Dr. J.H.A. Ringeling, Cornelis Springer (1817-1891), Utrecht
1984, no. 62-08 op p. 135 (afgebeeld in kleur)
Dit schilderij wordt geveild op 3 juni 2015.
Meer informatie over onze schilderijenveilingen:
Jeroen de Kuyper
