Kavel 336:

Gustave Flasschoen (1868 – 1940)

‘Op de dijk bij Yerseke’, gesigneerd l.o., paneel.

Afm. 32 x 40,5 cm.

Richtprijs € 600 – 800

Kavel 340:

Gustave Flasschoen (1868 – 1940)

‘Op weg naar de markt’, gesigneerd r.o., doek.

Afm. 52 x 73,5 cm.

Richtprijs € 600 – 800

Het bericht Zeeuwse schilderijen – Veiling 6 december 2018 verscheen eerst op Zeeuws Veilinghuis.

Het bericht WILLEM GERARD HOFKER (1902-1981) ‘I Sangol, Padang Tegal’ verscheen eerst op Zeeuws Veilinghuis.

Provenance: private collection, The Netherlands.

Exhibited: Lee Man-Fung, exhibition rooms Kunst van onze Tijd, Mauritsplein, The Hague, May 1950. The poster of this exhibition is attached on the back of this painting.

Literature:

– Ly Sengko and Liu Kang; ‘Lee Man Fong’, Hiap Seng Press Co, probably early 1970s. Illustrated as ‘Winter Journey’,

– Corn. Basoski, ‘Lee Man – Fung, de verbeelder van het ongekunstelde’, De Nieuwe Haagsche Courant, May 1950. Illustrated as ‘Paarden-wagen’ (‘Horse cart’).

Het bericht LEE MAN FONG (1913-1988) ‘Winter journey’ verscheen eerst op Zeeuws Veilinghuis.

Executed circa 1943. Titled, and numbered No. C on the stretcher.

Literature: Borntraeger-Stoll, E., & Orsini, G., Gerard Pieter Adolfs- The Painter of Java and Bali, 1898-1968, Wijk en Aalburg 2008, illustrated full-page on p. 351.

Provenance:
– Private collection, the Netherlands;
– Private collection, granddaughter of the artist.

“When he paints he is like a flying pennant, and he employs his brush like a playful, dancing child. He observes, and he celebrates.”
(Tim Visser, De Koerier, June 29, 1936)

Gerard Pieter Adolfs was born on January 2, 1898 in Semarang, Central Java. He studied architecture in Amsterdam. After graduating, he was drawn back to Java, were he designed houses in Yogyakarta, Solo and Surabaya. During the 1920s he switched, dedicating the rest of his life to painting. From the start of his career as an artist, Adolfs was successful, allowing him to travel for a few months, each year. He exhibited all over the world. The main subjects of his work were scenes of Java, Bali, Japan and of North Africa: portraits, market sceneries, cock-fights, landscapes and townscapes. In 1940 – shortly before the occupation of Holland – Adolfs came back to Europe and settled in Amsterdam. He exhibited in many well-known European galleries. In 1967 he retired to a small Dutch village. On 1 February 1968, Adolfs died in the Dutch city of ‘s-Hertogenbosch.

Until 1940, every painting that Adolfs made in the Dutch East Indies was sketched or painted on-site, and then perfected in his Surabaya studio, giving these paintings a realistic, unromanticized feel. From 1940 onwards, Adolfs painted his beloved country and its inhabitants from memory, in his Amsterdam studio.

Executed circa 1943, ‘Scenery in Songoyudan, Surabaya’ is a typical representation of one of Adolfs’ best-kept secrets, his Luminist period (1940-1947). Although Adolfs was very productive in the war years, unfortunately most of the works from that period would subsequently be destroyed in bombing-raids. Few works from his Luminist period have gained any wide renown, probably for this reason.

The works from this period that did survive possess a strong dynamic quality, and a subtle spark of tropical light. They distinguish themselves by their exceptional wealth and intricacy of detail. Not only had Adolfs’s interest in the human face grown, with increasingly portrait-like renderings as a result, but all the major and minor foreground and background elements are thoroughly observed and comprehensively (if impressionistically) captured. Quintessential in the overall effect is the brushwork: Adolfs used forceful, short, mostly rectangular strokes, each subtly different in shade from the next, making faces gain a deep glow, buildings a rich texture, and backgrounds a fervid flamboyance. Typically, all the spices and groceries in ‘Scenery in Songoyudan, Surabaya’ are depicted using small, brightly coloured brush strokes, creating a deeper sense of perspective and luminism.

Emplying repoussoir, a signature effect by Adolfs, is done in a subtle way in the present lot; only a parasol and a warong on the right, and the two women on the left, serve as a way of achieving marked effects of depth, notably not in the direct foreground, but as a middle layer of perspective. Additionally, the woman in the middle of the painting, bending to take her selection of fruit and vergetables, is painted with less contrast and less saturation than the two squatting men in the foreground, which creates a sense of atmospheric perspective. Adolfs actually based the poses of these two men on pictures from his extensive collection of photographs. In Amsterdam, he was even known to have himself photographed by his girlfriend, only wearing underwear, so he was able to study and portray skin, muscles and bone structure in his paintings.

The obvious bright colours that Adolfs uses actually goes back to his Vibrant (Impressionist) period, which started around 1936. It is assumed to stem from several journeys, amongst others to Japan. There, he was introduced to lavishly bright colours in the local flora and fauna, and in the traditional Japanese clothing. From that moment on, it became a part of his painting style:

“In one piece, he brilliantly captures the tranquillity and expanse of the Orient, and the silent introspection of its people. Yet in another, he surprises us again by being as keen an observer of the slender, lithe suppleness, the vibrating inner life of the people of the Orient […] These works derive greatness from their use of colour. That is: they are all, pre-eminently, the visions of a painter. […] If comparisons are called for, I compare Adolfs to that other highly colourful and atmospheric painter: Isaac Israels.”(NN, Haagsche Courant, July 13, 1940)

Indeed, specifically in the current lot, this comparison is not strange. Isaac Israels was well-known for his nonchalant way of painting. Some even referred his way of using the brush as ‘slashing’, with thick, decisive brush strokes. Typically, when observing these six people in ‘Scenery in Songoyudan, Surabaya’, one can see they are portrayed in a quick, suggestive style, similar to Israels. It resulted in a most energetic painting of his beloved native country, with which he had such a deep connection.

Gianni Orsini, May 2018

Het bericht GERARD PIETER ADOLFS (1898-1968) Scenery in Songoyudan, Surabaya, Rich Display In a Passer Corner verscheen eerst op Zeeuws Veilinghuis.

Het bericht WILLEM GERARD HOFKER (1902-1981) ‘Corner of the Heerengracht and Leidschegracht, Amsterdam’ verscheen eerst op Zeeuws Veilinghuis.

Provenance:
Private collection, The Netherlands.

Exhibited:
-Exhibition rooms Kunst van onze Tijd, The Hague, 1949,
-Arti et Amicitia, Amsterdam, 1949.

Literature:
‘Lee Man Fung exposeert in verschillende Nederlandse steden’,
Wereldkroniek, 30th of July 1949, illustrated.

Auction: 5th of June 2018.

Het bericht LEE MAN FONG (1913-1988) ‘Bathing woman’ verscheen eerst op Zeeuws Veilinghuis.

Provenance:
Private collection, The Netherlands.

Literature:

– Siont Teja, ‘Lee Man Fong – Oil Paintings Volume II”, Art Retreat, Singapore, 2005, p. 167 (third painting from the right side).

– H. de Boer, ‘Lee Man Fung, een Chinees schilder exposeert in ons land’, Kunst en kunstleven magazine, June 1949.

Exhibited:
– Exhibition rooms Kunst van onze Tijd, The Hague, 1949, – Arti et Amicitia, Amsterdam, 1949.

Auction: Indonesian art, 5th of June 2018.

Het bericht LEE MAN FONG (1913-1988) ‘After the rain’ verscheen eerst op Zeeuws Veilinghuis.

Wilhelm ‘Willem’ Christiaan Constant Bleckmann was born on February 14, 1853 in Batavia, today’s Jakarta. His mother, born in Java and with Indo-European ancestry, was a sister of the renowned Indologist and linguist Herman Neubronner van der Tuuk (1824-1894).

After a formal education in Holland, Bleckmann returned to his native island of Java in 1872, where he worked as a civil servant. An essential turning point in Bleckmann’s life took place in 1877, when he left for the Netherlands on sick leave. There, he was hugely impressed by the paintings of the The Hague School artists, which, following in the footsteps of the Barbizon School, had now risen to great heights, like the Maris brothers and J.H. Weissenbruch (1824-1903). He decided to attend art classes at the Amsterdam Academy of Fine Arts. After returning to Batavia, he made a dramatic career change, being appointed drawing teacher at the Batavia Willem III gymnasium in 1882. In his spare time, he would depict the Javanese landscape, in and around Batavia, in watercolours and oil paintings. From 1882 until 1898, Bleckmann underwent a huge artistic development, evolving from a Romantic into an Impressionist painter. He did so, after famous painters like Raden Saleh, Salm en Beynon had passed away, and long before the next generation of painters would even think of travelling to the Indies. Bleckmann may have met Mari ten Kate (1831-1910), Maurits van den Kerkhoff (1830-1908), and W.O.J. Nieuwenkamp (1874-1950), but looking at the oeuvres of these artists, there don’t appear to be any (mutual) influences. In 1898, Bleckmann retired at 45, repatriated, and settled in The Hague with his wife and daughter, to become a much appreciated painter in the Dutch art scene.

The present lot is a rare and fine example of Bleckmann’s late 19th century Indonesian oeuvre, made during the rise of the European impressionists, yet painted solitary, at the other end of the globe. The misty Javanese landscape, east of Bogor, near Sindanglaya, exudes the humidity of the tropics. The subtle use of backlight, making the sawah scintillate, and the grazing goats glow, fully justify Willem Bleckmann to be called the first Dutch East Indies Impressionist painter.

Gianni Orsini, May 2018


Auction: 5th of June 2018.

Het bericht WILHELM CH. CONSTANT BLECKMANN (1853-1942) verscheen eerst op Zeeuws Veilinghuis.

Voordat Bonnet naar Bali vertrok, woonde en werkte hij tussen 1920 en 1928 in Italië. Omdat de meeste verzamelaars van werk van Bonnet in Azië wonen, zijn de prijzen voor zijn Italiaanse werk doorgaans lager. Toch komen hierbij ook soms flinke uitslagen voor. Zo werd het hier getoonde, monumentale ‘Ritorno dalla Campagna’ (terugkeer van het platteland) in december afgehamerd op maar liefst € 160.000!

Het werk heeft een bijzondere historie. In 1924 houdt Bonnet een expositie in Den Haag. Deze terugkeer van Bonnet (in feite zijn eigen ‘Ritorno dalla Campagna’) wordt een groot succes. Hij verkoopt o.a. deze tekening en later wordt het werk verscheept naar Nederlands Indië. Het komt te hangen in het huis van Albert Hendrik Smook, chirurg in dienst van de Deli Maatschappij in en rond Medan (Noord Sumatra) in de jaren 1938-1946. Als chirurg werd hij in de oorlog niet meteen geïnterneerd maar kon/moest blijven werken om Japanse, Duitse en Zwitserse patiënten overeind te houden. Omdat Smook bang is dat het werk door een bombardement zal vergaan, laat hij het met een ambulance overbrengen naar een immens huis waar een collega van hem woonde. Dit huis kreeg echter een andere bestemming, waardoor het werk opnieuw in veiligheid moest worden gebracht. In zijn dagboek schreef hij hierover:

Naar verloop van tijd werd het huis in Soengei Sengkol, wat je nu noemt, een relaxhuis. Het heette nu wel niet ‘Romantica’ maar er waren mooie meisjes en het ging de gasten (officieren) nooit gek genoeg. Ik zag de flessen al door de ruit van de ‘Ritorno’ vliegen. Op dezelfde onderneming woonde een Zwitser, een vrijgezel, maar wel een Venusdienaar. En daar kwamen gevolgen van. We hebben dat zeer discreet geregeld, het is een kwestie tussen ons beide gebleven en er trad volkomen genezing op, ook na provocaties. Hij was enorm dankbaar en wou alles wel. Hij was een echte vrijbuiter en daarom durfde ik het hem ook wel te vragen. Namelijk het in veiligheid brengen van de ‘Ritorno’. Hij heeft ’s nachts ingebroken en de ‘Ritorno’ uit de lijst gehaald. Dat kon want het huis werd alleen in het weekend gebruikt. In een grote landmeetkoker is het werk verpakt waarna hij het geheel heeft ingemetseld. (Citaat uit het boek ‘Een bevlogen heelmeester. Het levensverhaal van Albert Hendrik Smook’). Na de oorlog is het werk in een koker naar Nederland gestuurd.

We verkochten overigens nog een schilderij van deze chirurg. Dit schilderij, gemaakt door Charles Sayers, werd door geallieerden als windscherm gebruikt! Desondanks bracht het toch € 130.000 op, een wereldrecord!

Charles Sayers (1901-1943)

Het bericht De avonturen van de schilderijen van Dr. Smook verscheen eerst op Zeeuws Veilinghuis.

Bij mijn laatste bezoek aan Indonesië werd ik in Bogor uitgenodigd voor een lunch met zakenlieden. Eén van hem raadde me aan het graf van Raden Saleh (de Rembrandt van Indonesië) te bezoeken.
Een bijzondere ervaring, maar persoonlijk vind ik dat er een mooiere plaats gekozen had kunnen worden, bijv. bij de botanische tuin te Bogor (daar zijn meer graven uit die periode). Nu ligt het echt verborgen en voor toeristen op een vrij onaantrekkelijke plaats. Raden Saleh had echt beter verdiend.

Wie was Raden Saleh?

Raden Sarief Bastaman Saleh (Terboyo (bij Semarang), 1811 – Buitenzorg, 23 april 1880) was een Indische kunstschilder die vooral bekend is als Raden Saleh. Hij was waarschijnlijk de eerste Indische schilder die een Europese stijl hanteerde. Zijn stijl is vergelijkbaar met de 19e-eeuwse romantiek van Europese schilders uit dezelfde periode, maar hij schilderde meestal onderwerpen die te maken hadden met de cultuur en natuur van Nederlands-Indië.

Raden Saleh was de zoon van een Javaans edelman. Hij werd onderwezen in de schilderkunst door de Belgische schilder Antoine Payen (1792-1853). Payen haalde de regering van Nederlands-Indië over Raden Saleh met een beurs naar Nederland te sturen, waar hij een kunstenaarsopleiding kon volgen. Vanaf 1829 was hij een leerling van de Nederlandse schilders Cornelis Kruseman (1797-1857) en Andreas Schelfhout (1787-1870). Van Kruseman leerde hij portretten schilderen, van Schelfhout landschappen.

Raden Saleh – geveild bij Zeeuws Veilinghuis

Na zijn opleiding reisde hij langs Europese hoven waar hij voornamelijk opdrachten voor portretten kreeg. Als “Oosterse prins” was hij een curiositeit, wat waarschijnlijk aan zijn succes bijdroeg. Hij bezocht diverse Europese steden en reisde ook naar Noord-Afrika. In Den Haag liet een leeuwentemmer hem zijn leeuw bestuderen, een studie die hem later bij zijn waarheidsgetrouwe schilderijen van jachtpartijen en dierengevechten hielp. Vanaf 1839 bracht hij vijf jaar door aan het hof van de hertog van Saksen-Coburg en Gotha.

Veel van Raden Salehs werk werd tentoongesteld in het Rijksmuseum in Amsterdam. Bij een brand in het Nederlands koloniaal paviljoen in Parijs ging een aantal van zijn werken verloren.

In 1851 keerde Raden Saleh terug naar Indië, waar hij als conservator voor de koloniale regering werkte. Hij schilderde Javaanse landschappen en portretten van de Javaanse aristocratie. Na terugkomst van een tweede reis naar Europa stierf hij in 1880.

Het bericht Graf Raden Saleh – Bogor, Indonesië verscheen eerst op Zeeuws Veilinghuis.